Παράπλευρα οφέλη

Παράπλευρα οφέλη

Στην αρχαία Ελλάδα διοργανώνονταν αγώνες και γιορτές για να δοξάζονται οι Θεοί και φυσικά να τέρπετε και ο λαός. Το γεγονός ότι μέρος του οφέλους από τέτοιες διοργανώσεις το καρπώνονταν οι άρχοντες, είναι ας πούμε «side effect» η «παράπλευρο όφελος».

Οι Ρωμαίοι ακολούθησαν και επαύξησαν την πεπατημένη οδό της λαϊκής τέρψης για να μείνει μέχρι σήμερα το γνωστό «άρτος και θεάματα». Φυσικά τα … παράπλευρα οφέλη ποτέ δεν έχασαν την αξία τους. Αντίθετα ισχυροποιήθηκαν και μελετήθηκε η παροχή άρτου και θεαμάτων, έτσι ώστε να μεγιστοποιείται το παράπλευρο όφελος.

Ακολούθησαν οι Βυζαντινοί και αργότερα οι μεσαιωνικοί φεουδάρχες που παρόλο τον σκοταδισμό που προωθούσαν στις επιστήμες, τις τέχνες και τον πολιτισμό γενικότερα δεν αγνόησαν ποτέ την αξία των λαϊκών πανηγυριών, προς ίδιο όφελος.

Ο τοπικός ηγεμόνας διασκέδαζε τον λαό προσφέροντας κατά την παλιά δοκιμασμένη συνταγή, φαγητό και θέαμα και με την ευκαιρία διάλεγε και το πρωτοπαλίκαρο του, έτσι ώστε να διασφαλίζει την ηγεμονία του στο διηνεκές, θυμίζοντας στο λαό την θέση του.

Στις μέρες μας δεν έχουν αλλάξει και πολύ τα πράγματα. Απλά ανάλογα με το οικονομικό μοντέλο που διαλέγουν οι κοινωνίες ως καταλληλότερο για την ανάπτυξή τους, οι λαϊκές γιορτές είτε οργανώνονται από το κράτος είτε από φιλόδοξους τοπικούς – δυνάμει – άρχοντες (σατραπίσκους τε και μη), είτε από εταιρείες σε ρόλο ηγεμόνα, σε ποσόστωση που ορίζει το οικονομικό-πολιτικό μοντέλο.

Ποιος είπε ότι η φεουδαρχική νοοτροπία πέθανε? Δεν πέθανε είναι εδώ και φωλιάζει στις ψυχές όλων μας, αφού με κάθε ευκαιρία ο καθένας μας ξεθάβει από τα τρίσβαθα του είναι του τον μεσαιωνικό ηγεμονίσκο.

Είναι άραγε δυνατόν να περιμένουμε τις κοινωνίες να αναπτυχθούν και να αυτό-οργανωθούν, εξοστρακίζοντας την τάση του φεουδαρχισμού που εξωτερικεύει ο καθένας μας μόλις αποκτήσει ίχνη ισχύος και πλουτισμού, που κατά την γνώμη μου είναι μια καθαρή κοινωνική στρέβλωση?

Το οικονομικό μοντέλο του νεοφιλελευθερισμού πρόσφατα αποδείχθηκε ατελέσφορο, διότι προϋποθέτει να γνωρίζουν όλοι οι συμμετέχοντες τέλεια τους κανόνες της αγοράς (το βραβείο Νόμπελ Οικονομίας το 2001 δόθηκε στον Josef Stiglinz που είπε περίπου αυτό μέσα από τα θέματα της λεγόμενης ασύμμετρης πληροφόρησης).

Μήπως είναι καιρός να αναθεωρήσουμε και το κοινωνικό μοντέλο που απορρέει από τις αρχές του νεοφιλελεθερισμού και να αναζητήσουμε κάτι καλύτερο, αφού είναι καθαρό ότι όσα δοκιμάσαμε μέχρι τώρα (αντίστοιχα πολιτικών συστήματα π.χ. τυραννία, μοναρχία, ολοκληρωτισμός, φασισμός, κομουνισμός, λαϊκές δημοκρατίες, σοσιαλισμός, πεφωτισμένες δημοκρατίες, ολιγαρχίες, θρησκοκρατίες, ηγεμονίες κτλ) δεν μας ικανοποίησαν.

Μήπως είναι καιρός να αρχίσουμε δειλά να λέμε ΟΧΙ στις εκφράσεις κοινωνικής στρέβλωσης όπως αυτές μορφοποιούνται μέσα από τα επιχορηγούμενα πανηγύρια?

ΟΧΙ άλλο άρτο και θέαμα! ΧΟΡΤΑΣΑΜΕ ΚΟΥΡΑΣΤΗΚΑΝ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΑΣ. Οι ψυχές μας και το πνεύμα μας πεινάει για μόρφωση, δικαιοσύνη και σεβασμό.

Το ΑΕΠ μας μπορεί να αυξάνεται αλλά εκτός του γεγονότος ότι ο μέσος πολίτης ΤΗΣ ΓΗΣ είναι φτωχότερος, αυτό που σίγουρα είναι φτωχότερο είναι το ίχνος που αφήνει στην ιστορία και στις ψυχές μας ο πολιτισμός που παράγουμε. Για τα οικονομικά μας υπάρχουν ένα σωρό προτάσεις. Πώς να βελτιωθεί η στρέβλωση στην αγορά, πώς να ομαλοποιήσουμε την αταξία που θα προκαλέσει η απελευθέρωση της εργασίας, πώς να εξασφαλίσουμε την αειφόρο μας ανάπτυξη.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΜΑΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ?

Προς το παρόν επαφιόμαστε στα χέρια των διαφόρων επίδοξων διοργανωτών λαϊκών γιορτών προς τέρψη του λαού, ίδιο όφελος φυσικά και με την λήθη για τα παρελθόντα και την τύφλωση για τα μέλλοντα εξασφαλισμένη.

Δόξα τη μακροθυμία σου και την γενναιοδωρία σου κύριε Χ που μας ταΐσες, μας πότισες και εύφρανες τα ματάκια μας με τα ωραία και θαυμαστά του κόσμου. Δεν ξέρω γιατί αλλά στο μυαλό μου ήρθε ένα απλοϊκό τραγουδάκι των αρχών του 1980 - Elusion, It’s just an elusion.

ioannispk – son of a pirate